Heemkundekring Loon op 't Sandt

De drieënveertigste editie van het jaarboek Straet & Vaert bevat zes geïllustreerde artikelen, waarvan er drie een thema uit de Tweede Wereldoorlog behandelen.

Na de landingen op de stranden in Normandië op 6 juni 1944 rukten de geallieerden razendsnel op naar het noorden. Begin september naderden ze de Nederlandse grens. Bij de Duitse bezetter sloeg de paniek toe. De MASt, het enorme munitiedepot dat tussen Loon op Zand en Kaatsheuvel lag, werd opgeblazen om te voorkomen dat de munitie in geallieerde handen zou vallen. Na de zware explosies bleef een grotendeels vernietigd munitiedepot achter. Voor de meeste omwonenden was de MASt tijdens de oorlog verboden terrein. Kort na de bevrijding werden er bouwmaterialen vandaan gehaald voor herstelwerkzaamheden in de dorpen. In die tijd keek men vooruit, men werkte aan de wederopbouw en er werd niet gepraat over de oorlog, laat staan over hoe de MASt er moest hebben uitgezien. Langzaam raakte het depot vergeten. Wat restte waren wat anekdotes en een enkele foto. Nu, bijna tachtig jaar na de oorlog, is er alsnog die interesse en de nieuwsgierigheid naar wat tijdens de Tweede Wereldoorlog voor omwonenden verborgen bleef. Hoe zag het depot er in die tijd uit? De reconstructie van de MASt, zoals beschreven in het artikel van Paul Faes, geeft een indruk van het munitiedepot in zijn operationele periode, zoals alleen de bezetter het heeft gezien.

Klik hier om de volledige ‘ten geleide’ te lezen.

Straet & Vaert 2023 is verkrijgbaar bij Primera Loon op Zand, Primera Kaatsheuvel, Bruna Kaatsheuvel en via onze website voor EUR 18,00.

Het verschijnen van ons jaarboek is mede mogelijk gemaakt door onze sponsoren:

• IJpelaar Holding BV
       Hoge Steenweg 97
• Henk Bruurs Installatietechniek
       Willibrordusstraat 22
• Vermeer Sierbestrating BV
       Kasteellaan 22
• Van Venrooij Interieurbouw BV
       Hoge Steenweg 17
• Pannenkoekenrestaurant De Financiën
       Kasteellaan 29
• Bouwpartner Jac Klijn
       Amerikastraat 18, 5171 PL Kaatsheuvel
• Thijsen BV
       Ringbaan West 304, 5025 VB Tilburg
• Nick Paijmans Tuinaanleg en onderhoud
       Tuinstraat 4

Voor 40 mensen werd, op zaterdag 16 september, deze lezing gepresenteerd door theoloog Herman Teerhofer uit Oirschot. Op een laagdrempelige, levendige en gepassioneerde manier vertelde hij zijn verhaal. Na de pauze werd een documentaire van zijn interviews met van zes overlevenden getoond.

Herman heeft zelf veel overlevenden van Auschwitz (in de leeftijd van 81 tot 97 jaar) geïnterviewd in Nederland, Duitsland, België, Engeland en Israël in de afgelopen elf jaar. In deze audio visuele lezing doet hij verslag van de interviews en gaat hij in op de vraag waaruit mensen kracht putten in dergelijke extreme omstandigheden. Waar haalden ze die kracht om te overleven vandaan?’

Die krachtbronnen om te overleven stonden in de interviews centraal. De wil om van de verschrikkingen te kunnen getuigen was een belangrijke, maar ook solidariteit, verzet, hoop, muziek en zelfs humor hielden mensen op de been.

Hoe hebben mensen kunnen overleven en waar hebben overlevenden kracht uit geput? Hoe hebben zij steun gehad aan hun geloof? En hoe gaan zij ermee om overlevende te zijn en welke bijdragen leveren zij om Auschwitz te blijven en herdenken? Hoe hebben zij ondanks vele verlieservaringen en trauma’s zin gegeven aan hun leven na de oorlog?

De unieke getuigenissen (sommigen hebben Anne Frank meegemaakt in Westerbork en Auschwitz en vertellen daarover) zijn voorbeelden van levenskracht en is ook een appèl tegen discriminatie en voor meer tolerantie in het licht van 77 jaar bevrijding. De mensen hebben in hun getuigenissen een boodschap van vrede en verdraagzaamheid voor ons.

Herman is oprichter en voorzitter van de Stichting Smolinski Foundation.

Zie voor meer info: www.smolinski.nl

“Die Gedanken sind frei”

“Wie die hel had doorstaan, hoefde nergens meer bang voor te zijn”

Zondag 27 augustus vertrokken 12 deelnemers vanaf de Wetering al carpoolend naar de abdij, 4 deelnemers gingen op de fiets.

Wij werden ontvangen door Wim van der Heijden, die ons via een presentatie vertelde over het begin van de Norbertijnen en het ontstaan van de Abdij van Berne. Aansluitend was er een film over het brouwen van bier. De Abdij heeft geen eigen brouwerij, maar laat zijn bier volgens originele receptuur, aangepast aan de huidige tijd, brouwen in België. In de nabije toekomst willen ze zelf op kleine schaal weer bier gaan brouwen.

Vervolgens kregen we een rondleiding in de tuin en in de Abdij, waar verschillende ruimtes werden bekeken en over enkele belangrijke personen werd verteld, zoals Pater van den Elsen. Hij was grondlegger van de Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond, medeoprichter van de Coöperatieve Centrale Boerenleenbank en startte in de Abdij het Gymnasium.

Hierna gingen we naar het proeflokaal, waar 2 bieren werden geproefd, een Berne Abdijbier Witheren Wit en een Berne Abdijbier Prior Dubbel. Rond half zes keerden we weer huiswaarts. Het was een leerzame en gezellige middag.

Een deelnemer

Op zaterdag 25-02 was onze Algemene Ledenvergadering (ALV) in de Kuip. Een goede opkomst in een gemoedelijke sfeer typeerde deze vergadering weer. Vele zaken kwamen aan de orde zoals: hetjaar-  en financiële verslag van 2022, de activiteiten voor 2023, de installatie van een nieuw bestuurslid: Erna Hulsenboom, en nog vele andere punten.

Onze volgende ALV is op zaterdag 18 november, waarbij ons jaarboek Straet & Vaert 2023 weer zal klaarliggen voor onze leden. Noteert u deze datum vast in uw agenda.

Na een welverdiende pauze hield Hanneke Vromans een presentatie over Liedertafel Echo der Duinen. In 2023 bestaan ze 150 jaar. Op 22 en 23 april is er o.a. een fototentoonstelling in het Uilennest, waar onze Evelien Mank met haar Foto Werkgroep veel werk en tijd in hebben gestoken. Dus iedereen gaan kijken in dat weekend.

Een aantal jaren geleden heeft Heemkundekring Loon op ’t Sandt een wandeling langs 21 historische gebouwen opgezet. Deze wandeling is nu beschikbaar in de gratis izi.TRAVEL app (met dank aan Paul Kuijpers).
De izi.TRAVEL app biedt audiogidsen voor steden, musea en andere toeristische attracties. Zoals gezegd is deze app gratis te downloaden naar je telefoon. Zoek daarna naar ‘wandelen door historisch Loon op Zand’.

Veel wandelplezier

KAATSHEUVEL – De kinderen van groep 7/8 van basisschool Klim Op hadden vanmiddag een primeur: zij mochten als eerste aan de slag met de leskist Het Witte Kasteel. Deze leskist is ontworpen in het kader van het komende jubileumjaar ‘750 jaar Heerlijkheid Loon op Zand’.

‘Geschiedenis is niet altijd iets van heel ver weg of iets wat je niet kent. Het is soms nog duidelijk aanwezig, zoals het Witte Kasteel in Loon op Zand, vertelt Marja van Trier, theatermaakster en zangeres, aan de kinderen. Zij vervolgt met de vraag: ‘Wie kent het kasteel niet?’ Van de 16 kinderen steekt er niet één zijn vinger op.

Spellen uit de leskist

Vervolgens mogen de kinderen aan de slag met spellen uit de kist. Met de hulp van wethouder Kees Grootswagers wordt er een grote landkaart uitgerold. Deze landkaart is een voorstelling van Loon op Zand in 1773. De kinderen mogen met behulp van de legenda en bouwstenen het kasteel en de bijbehorende gebouwen weer opbouwen. Nadat Loon op Zand driedimensionaal op de kaart is gezet, zijn er nog een aantal discussievragen, zoals: ‘Vind je het goed dat de adel is afgeschaft?’

Naar binnen gluren

Inmiddels liggen er 2 kinderen op de grond bij de ombouw van de leskist. Zij zijn druk in de weer met een knijpkat om zo licht in het kasteel te schijnen. Ze mogen door alle raampjes naar binnen gluren om vervolgens op te schrijven wat ze zien. In een kasteel staan vaak andere dingen dan thuis, welke voorwerpen zijn anders?

Bert Branderhorst, voorzitter van de Stichting 750 jaar Heerlijkheid/Gemeente Loon op Zand: ‘Er zullen volgend jaar nog veel meer activiteiten voor jong en oud volgen.’ De leskist wordt na enkele weken weer aan een andere basisschool in de gemeente uitgeleend, maar tot die tijd zullen de kinderen van de KlimOp nog veel plezier beleven aan de spellen van Het Witte Kasteel!

De tekst van dit bericht is met toestemming van Rolf Balkenende overgenomen uit zijn website Loonopzandnieuws.nl

Op maandag 1 oktober 2018 is de Kindercanon gepresenteerd. Deze is in te zien op deze website.